تعریف انتقال بخار آب (WVT) Water Vapor Transmission

جرم بخار آبی که به صورت عمودی از یک واحد سطح نمونه در زمان معینی در دما و رطوبت مشخص در دو طرف عبور می کند. بر حسب گرم بر متر مربع در ساعت (g/m2.h) یا گرم بر متر مربع در 24 ساعت (g/m2.24h)

تعریف نفوذپذیری بخار آب (WVP) water vapor penetration

جرم بخار آبی که از واحد سطح نمونه عبور می کند، برای مدت زمان معین، در دما و رطوبت ثابت در هر دو طرف، به ازای واحد اختلاف فشار بخار آب. بر حسب گرم بر متر مربع پاسکال ساعت (g/m2.Pa.h)

اهمیت کنترل بخار در ساختمان ها

کنترل حرکت بخار  در ساختمان‌ها اهمیت بسیار زیادی دارد، زیرا به صورت مستقیم  بر دوام مصالح، آسایش حرارتی ساکنان ، کیفیت هوای داخل بنا ، و پیشگیری از آسیب‌های ساختاری تأثیر می‌گذارد . در این نوشتار به صورت اجمالی به  بررسی دلایل اهمیت کنترل نفوذ بخار می پردازیم . 

1. جلوگیری از تجمع رطوبت در داخل دیوارها و سقف‌ها

زمانی که بخار آب از داخل ساختمان به بخش‌های سردتر  منتقل می‌شود (فضای بیرون ) ، به‌صورت میعان ( کندانس ، به انگلیسی Condensate) در میان لایه‌های دیوار تبدیل به آب می‌شود.
این رطوبت می‌تواند منجر به بروز مشکلات زیر گردد :

• پوسیدگی چوب

• زنگ‌زدگی فلزات

• کاهش کارایی عایق حرارتی

• رشد قارچ، کپک و باکتری 

5. رعایت استانداردهای ساختمانی

کنترل بخار بخشی از الزامات بسیاری از استانداردهای ساختمانی اروپایی و بین‌المللی است که در زیر به مهمترین آنها اشاره میکنیم :

• EN ISO 13788 (تحلیل رطوبتی دیوارها)

• دانلود استاندارد EN ISO 13788

• BS EN 13986 (مشخصات تخته‌های چوب‌پایه)

• دانلود استاندارد BS EN 13986

راهکارهای رایج برای کنترل بخار

• استفاده از لایه‌های بخاربند (Vapour Barrier) در سمت گرم دیوار

• استفاده از لایه‌های قابل تنفس (Breathable membranes) در سمت بیرونی

• طراحی صحیح لایه‌های دیوار با توجه به ضریب نفوذ بخار مواد (μ)

• تهویه مناسب در فضاهای مرطوب (آشپزخانه، حمام، زیرزمین)

بخاربند چیست وچه کارایی دارد ؟

بخاربند یک عایق چند لایه است که در ساخت و ساز به منظور جلوگیری از نفوذ بخار آب به لایه های داخلی دیوار، سقف یا کف ساختمان استفاده می شود.

انواع لایه بخاربند مناسب چه کاربردهایی است؟

در فضاهای مختلفی می توان از لایه بخاربند استفاه کرد. به عنوان مثال از بخاربند سه لایه کد 140 که از دو لایه پلی پروپیلن و یک لایه عایق از جنس پلی اتیلن با الیاف نبافته تشکیل شده، در دیوار های داخلی و نما در سازه های خشک مانند ال اس اف، سمنت برد، کناف، کامپوزیت، چوب و آکواپنل و به طور کلی محیط هایی با رطوبت متوسط و بالا استفاده می شود. لایه بخاربند در زیر سقف های شیبدار مانند شینگل زیر پوشش نهایی سقف نصب می شود. در سازه های خشک استفاده از لایه بخاربند بسیار ضروری است. دلیل این موضوع حساسیت بالای مصالح خشک به رطوبت و بخار آب است. مطابق با نتایج آزمایشات این عایق تا 35 درصد از اتلاف انرژی جلوگیری می کند. در سطوحی مانند حمام،سرویس های بهداشتی، استخر، پشت بام و... که به طور مداوم با آب در تماس هستند یا محیط هایی با رطوبت بسیار بالا از لایه بخاربند 5 لایه یا لایه ی آب بند استفاده می شود. رطوبت به هیچ عنوان از این عایق عبور نمی کند و از آن به عنوان عایق رطوبتی کامل یاد می شود. مزیت اصلی لایه های بخاربند و آب بند این است که نسبت به دیگر عایق های سنتی وزن و حجم کمتری دارند که همین باعث سرعت در کار و راحت تر شدن عایق کاری می شود.  

مهمترین نکات در خرید لایه بخاربند 

لایه‌های بخاربند معمولاً از موادی همچون پلی‌اتیلن، PVC یا فویل آلومینیومی تولید می‌شوند. انتخاب نوع ماده بستگی به شرایط محیطی و نیاز خاص پروژه شما دارد. باید ماده‌ای را انتخاب کنید که دوام و عملکرد بهتری داشته باشد. برخی لایه‌های بخاربند به‌طور کامل غیرنفوذپذیر هستند، در حالی که برخی دیگر خاصیت نفوذپذیری کمی دارند. بسته به نیاز به تهویه و کنترل رطوبت در ساختمان، باید لایه‌ای با ویژگی‌های مناسب انتخاب کنید.